Bài viết giúp bạn hiểu chi tiết về mô hình vai đầu vai cũng như hướng dẫn cách ứng dụng mô hình này để có những giao dịch hiệu quả
Trong thị trường đầu tư chứng khoán, mô hình vai đầu vai là một thuật ngữ thường được nhắc đến. Mô hình giúp các nhà đầu tư chứng khoán dự đoán xu hướng giá và các biến động để có những lựa chọn đầu tư phù hợp.
Đối với nhiều người, vai đầu vai vẫn còn là một mô hình tương đối lạ và không biết cách thực hiện.
Để giúp bạn hiểu chi tiết về mô hình này hơn cũng như hướng dẫn cách ứng dụng mô hình để thu về những giao dịch hiệu quả thì hãy xem ngay bài viết dưới đây.
Khái niệm mô hình vai đầu vai
Mô hình vai đầu vai (hay còn gọi là mô hình head & shoulders) là mô hình mô tả sự thay đổi liên tục về giá giá và giúp các trader sự đảo ngược xu hướng thị trường trong thời gian sắp tới.
Vai đầu vai là một mô hình xuất hiện từ rất sớm và được sử dụng thường xuyên trong thị trường chứng khoán, bitcoin và các khoản đầu tư khác nhằm giúp các trader đưa ra nhận định gần chính xác nhất so với xu hướng thay đổi giá của chứng khoán.
Thông thường, biểu đồ đường cơ sở với 3 đỉnh được dùng để mô tả mô hình này. Trong đó, đỉnh ở giữa cao nhất và 2 đỉnh ngoài cùng có chiều cao xấp xỉ.
Từ mô hình head & shoulders, các nhà đầu tư có thể dễ dàng đưa ra những dự đoán về sự biến động giá lên hoặc xuống và ngược lại trong tương lai
Mô hình vai đầu vai được sử dụng phổ biến trong giao dịch chứng khoán để xác định xu hướng biến động của thị trường và cổ phiếu.
Mô hình đầu và vai có những ưu điểm sau mà các nhà đầu tư nên ứng dụng để tạo giao dịch:
- Giúp nhà đầu tư dự đoán được biến động giá rõ ràng từ đó có thể lên kế hoạch đầu tư, xác định trước mức lợi nhuận mong muốn cũng như và xác định trước các rủi ro mà bạn có thể gặp phải
- Hỗ trợ người chơi đặt lệnh chốt lời, cắt lỗ thành công dựa trên giá trị của giá ở điểm đỉnh và điểm đáy của mô hình
- Ở các giai đoạn, các trader còn có thể xác định được biến động tăng giảm của các mã cổ phiếu nếu như mô hình head & shoulders diễn ra hoàn hảo
Nhược điểm duy nhất của mô hình head & shoulders là sự biến đổi xu hướng quá nhanh và mạnh mẽ, ảnh hưởng đến xu hướng tăng và giảm của giá theo cùng một hướng.
Mô hình vai đầu vai hình thành từ những yếu tố nào?
Mô hình head & shoulders thể hiện xu hướng biến động của giá cổ phiếu trên thị trường một cách rõ nét nhất. Những yếu tố quan trọng dưới đây góp phần hình thành một mô hình head & shoulders hoàn chỉnh:
- Đường viền cổ: Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong mô hình head & shoulders, nó hoạt động như một ngưỡng hỗ trợ khi dự đoán mô hình đầu và vai giảm giá. Đường viền cổ có thể được coi là mức kháng cự đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm sự trở lại của mô hình đầu và vai tăng giá. Các đặc điểm của đường viền cổ áo phổ biến là thẳng hoặc hơi cong.
- Vai phải: Trong thời gian cố gắng khôi phục cho mã chứng khoán. Đây là thời điểm, từ đỉnh đáy giá sẽ tăng dần trở lại, tạo thành một mức ổn định nhưng chỉ cao bằng đỉnh của vai trái. Sau đó, nó sẽ di chuyển xuống và phá vỡ đường viền cổ đồng thời báo hiệu một xu hướng giảm giá xuống
- Đầu ở giữa: Từ đáy tại vị trí vai trái, giá cổ phiếu bắt đầu tăng và hạ nhiệt, tạo thành đỉnh và cao hơn đỉnh của vai trái. Kết quả là khối lượng cũng tăng lên đáng kể, thấp hơn hoặc bằng khoảng thời gian vai trái tạo đỉnh. Sau khi tạo điểm đỉnh, giá bắt đầu có xu hướng hạ xuống để tạo đáy bằng với mức thấp đầu tiên. Một đường viền cổ có thể được hình thành khi nối vai trái và 2 đáy của đầu.
- Vai trái: Thời điểm xu hướng tăng giá cổ phiếu bắt đầu hình thành, đi kèm với khối lượng giao dịch lớn. Sau khi giá cổ phiếu tạo đỉnh đầu tiên, thị trường sẽ điều chỉnh giảm để tạo đáy.
Về lý thuyết, một mô hình vai đầu vai hoàn hảo sẽ có bao gồm hai đáy và hai đỉnh bằng nhau.
Nhưng theo số liệu thực tế, hiếm có mô hình đầu và vai nào đạt được ngưỡng hoàn hảo như vậy.
Trường hợp phổ biến thường gặp là phần đỉnh của vai trái và vai phải sẽ chênh lệch nhau và phần dưới của cả hai cũng sẽ không bằng nhau.
Vai trò của mô hình vai đầu vai trong giao dịch chứng khoán
Mô hình head & shoulders được sử dụng phổ biến trong giao dịch chứng khoán. Mặc dù mô hình đầu và vai hoàn hảo rất hiếm gặp, nhưng các trader vẫn có thể dựa vào các ưu điểm của nó để phân tích và đưa ra nhận định xu hướng thị trường. Vai trò của mô hình head & shoulders trong giao dịch chứng khoán như sau:
- Giúp nhà đầu tư có góc nhìn xa về biến động giá từ cao xuống thấp và ngược lại. Tùy theo xu hướng thuận hay nghịch của mô hình, nhà đầu tư có thể đánh giá diễn biến giá trong tương lai để đưa ra chiến lược giao dịch hoặc đầu tư phù hợp nhất.
- Giúp nhà đầu tư lập kế hoạch đầu tư, xác định mục tiêu về giá giá, biên độ cắt lỗ phù hợp nhằm tối ưu hóa lợi nhuận và xác định trước các rủi ro có thể xảy ra
Các dạng mô hình vai đầu vai trong thị trường chứng khoán
Theo xu hướng thực tế diễn ra trên thị trường, mô hình head & shoulders trong thị trường Forex thường được chia thành hai loại: mô hình vai đầu vai ngược và mô hình vai đầu vai thuận. Cụ thể về các dạng mô hình này như sau:
Mô hình vai đầu vai ngược
Mô hình đầu và vai ngược thể hiện xu hướng biến đổi về giá đi ngược lại so với mô vai kề vai thuận, tạo thành đường thung lũng trũng xuống.
Mô hình head & shoulders đảo ngược sẽ bắt đầu từ sự đi hạ thấp về giá, tạo thành đáy dưới dạng vai, sau đó quay ngược trở lại để tạo thành điểm đỉnh.
Ngay sau khi đỉnh đầu tiên được tạo, giá sẽ tiếp tục giảm mạnh cho đến khi giảm xuống dưới mức thấp nhất của vai được gọi là đầu. Giá tăng trở lại, tạo ra đỉnh thứ hai bằng hoặc cao hơn đỉnh thứ nhất.
Tiếp tục giá sẽ hạ thấp mạnh để tạo tạo đáy làm vai tiếp theo và tiếp tục trở lại xu hướng tăng phá vỡ đường viền cổ.
Mô hình head & shoulders ngược cho thấy xu hướng giá đang giảm xuống của chứng khoán đã đảo ngược.
Mô hình vai đầu vai thuận
Một mô hình head & shoulders thuận được cấu tạo bởi một xu hướng tăng của giá để tạo thành đỉnh là vai và sau đó giảm xuống đáy.
Tiếp theo, xu hướng giá sẽ bắt đầu đi lên trở lại để tạo thành điểm đỉnh cao hơn, được gọi là đầu, rồi lại giảm xuống để tạo thành đáy.
Cuối cùng, giá chứng khoán phục hồi và tăng trở lại, đạt một điểm cao khác nhưng thấp hơn vai, rồi lại quay xuống.
cách vẽ hai đáy để xác định đường viền cổ áo, độ dốc của chúng có thể hướng lên trên hoặc xuống dưới.
Độ dốc xuống của đường viền cổ có độ đáng tin cậy hơn trong mô hình head & shoulders thuận. Mô hình hoàn thành và giá sẽ giảm, phá vỡ đường cổ.
Cách ứng dụng hiệu quả mô hình vai đầu vai trong chứng khoán
Mô hình head & shoulders hỗ trợ các nhà đầu tư xác định các biến động đảo chiều trong xu hướng giá từ tăng qua giảm và ngược lại.
Dưới đây là một số cách ứng dụng trong giao dịch chứng khoán với mô hình head & shoulders hiệu quả được nhiều trader áp dụng:
Cách 1: Phát lệnh ngay khi biến động giá vừa phá vỡ đường cổ
Thông thường, khi giá phá vỡ đường viền cổ, sẽ có một sự đảo ngược xu hướng mạnh mẽ, vì vậy các nhà giao dịch có thể đặt lệnh giao dịch ngay lập tức. Các lệnh được thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Điểm phát lệnh: Khi mức giá đóng cửa của nến phá vỡ. Để an toàn hơn, các nhà giao dịch nên đợi xác nhận nến giảm giá sau nến phá vỡ (mô hình head & shoulders thuận) và nến xác nhận tăng giá (mô hình head & shoulders thuận)
Bước 2: Cắt lỗ (SL) một vài pip phía trên vai phải đối với mô hình thuận hoặc đối với mô hình vai đầu và vai ngược thì cắt lỗ một vài pip phía dưới vai phải.
Bước 3: Áp dụng tỷ lệ R:R (1:3 hoặc 1:2) để chốt lời (TP)
Cách 2: Phát lệnh tại thời điểm giá kiểm tra (test) lại vùng đã phá vỡ
Nếu bạn là một trader mới và muốn đảm bảo sự an toàn, các nhà giao dịch có thể đợi giá quay trở lại để kiểm tra lại vùng đã phá vỡ trước khi phát lệnh.
Tuy nhiên, nếu giá test không quay lại mà thay vào đó di chuyển mạnh thuận theo hướng phá vỡ, nhà giao dịch sẽ bỏ lỡ cơ hội tham gia một giao dịch tốt.
Các bước thực hiện cách này như sau:
Bước 1: Điểm phá lệnh: Vị trí đường cổ nơi mà giá Pullback vừa trở lại
Bước 2: Thực hiện các thao tác cắt lỗ, chốt lời theo nguyên tắc và tỷ lệ được hướng dẫn tại cách 1
Cách 3: Phát lệnh tại đỉnh đường vai phải
Nếu bạn là một nhà đầu tư ưa thích những giao dịch đầy rủi ro và muốn tối đa hóa lợi nhuận của mình, bạn không nên bỏ qua cách này. Bằng cách ứng dụng này, các nhà đầu tư có thể nhập lệnh như sau:
Bước 1: Điểm phát lệnh: Ngay sau sự hình thành của vai phải xuất hiện. Các tín hiệu sẽ ổn định và trong tầm kiểm soát hơn nếu xuất hiện nến đảo chiều tại đỉnh vai phải
Bước 2: Cắt lỗ (SL) một vài pip phía trên đỉnh đầu đối với mô hình thuận hoặc đối với mô hình vai đầu và vai ngược thì cắt lỗ một vài pip phía dưới đỉnh đầu.
Bước 3: Áp dụng tỷ lệ R:R > 1:3 để chốt lời (TP)
Kết luận
Trên đây là sơ lược về mô hình head & shoulders mà bất kỳ nhà đầu tư chứng khoán nào cũng cần nắm bắt rõ. Tuy nhiên, các trader cũng nên xác định rõ, đó là không có bất kỳ mô hình nào mang lại cho bạn lợi nhuận và sự hiệu quả tuyệt đối.
Mô hình head & shoulders cũng không ngoại lệ, mức dừng lỗ sẽ bị ảnh hưởng nếu thị trường không biến động theo hướng của mô hình này.
Vì thế, các nhà đầu tư cần trau dồi thêm kiến thức và xác định loại mô hình nến Nhật rõ trước khi phát lệnh. Việc quá phụ thuộc vào mô hình này sẽ dẫn đến những kết quả không như mong đợi
Mong rằng với những kiến thức và thông tin được nhắc đến trong bài viết này, sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu hơn và có thể ứng dụng mô hình vai đầu vai một cách đơn giản nhất.
Từ đó, các trader có thể có được tầm nhìn tốt và đưa ra quyết định đúng đắn, và thu về nhiều lợi nhuận cũng như tránh được rủi ro như ý. Chúc các trader thành công trong những giao dịch trong tương lai
Tổng hợp một số câu hỏi về mô hình vai đầu vai cho trader mới
Mô hình vai đầu vai trong chứng khoán là gì?
Mô hình vai đầu vai (hedge) trong giao dịch chứng khoán là một kỹ thuật được sử dụng để giảm rủi ro cho một giao dịch trên thị trường chứng khoán. Khi bạn đầu tư trong chứng khoán, bạn luôn phải chịu rủi ro do sự biến động của giá cổ phiếu. Mô hình vai đầu vai là một cách để giảm thiểu rủi ro này bằng cách đảm bảo rằng bạn không bị tổn thất quá nhiều khi giá cổ phiếu biến động không mong muốn.
Để sử dụng mô hình vai đầu vai, bạn có thể mua một loại cổ phiếu và bán một loại cổ phiếu khác cùng lúc. Ví dụ, nếu bạn nghĩ rằng giá cổ phiếu của một công ty sẽ giảm trong tương lai, bạn có thể bán cổ phiếu của công ty đó và mua cổ phiếu của một công ty khác cùng lúc. Nếu giá cổ phiếu của công ty đó thực sự giảm, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận từ việc bán cổ phiếu của công ty đó và mua cổ phiếu của công ty khác.
Mô hình vai đầu vai thuận là gì?
Mô hình vai đầu vai thuận (long hedge) là một kỹ thuật được sử dụng trong giao dịch tài sản để đảm bảo rằng một giao dịch sẽ không bị tổn thất bởi sự biến động của giá tài sản. Nó được thực hiện bằng cách mua một loại tài sản và bán một loại tài sản khác cùng lúc, với mục đích là hạn chế rủi ro do sự biến động giá tài sản.
Ví dụ, nếu bạn đầu tư trong cổ phiếu của một công ty và nghĩ rằng giá cổ phiếu sẽ tăng trong tương lai, bạn có thể thực hiện mô hình vai đầu vai thuận bằng cách mua cổ phiếu của công ty đó và bán cổ phiếu của một công ty khác cùng lúc.
Nếu giá cổ phiếu của công ty đó tăng, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận từ việc mua cổ phiếu đó và bán cổ phiếu của công ty khác, nhưng nếu giá cổ phiếu của công ty đó giảm, bạn sẽ mất tiền từ việc mua cổ phiếu đó nhưng cũng sẽ kiếm được lợi nhuận từ việc bán cổ phiếu của công ty khác. Tổng quát, mô hình vai đầu vai thuận giúp bạn hạn chế rủi ro khi đầu tư trong tài sản bằng cách bán tài sản mà bạn nghĩ sẽ giảm giá và mua tài sản mà bạn nghĩ sẽ tăng giá.
Mô hình vai đầu vai ngược là gì?
Mô hình vai đầu vai ngược (reverse hedge) là một kỹ thuật được sử dụng trong giao dịch tài sản để đảm bảo rằng một giao dịch sẽ không bị tổn thất bởi sự biến động của giá tài sản. Nó được thực hiện bằng cách bán một loại tài sản và mua một loại tài sản khác cùng lúc, với mục đích là hạn chế rủi ro do sự biến động giá tài sản.
Ví dụ, nếu bạn đầu tư trong cổ phiếu của một công ty và nghĩ rằng giá cổ phiếu sẽ giảm trong tương lai, bạn có thể thực hiện mô hình vai đầu vai ngược bằng cách bán cổ phiếu của công ty đó và mua cổ phiếu của một công ty khác cùng lúc. Nếu giá cổ phiếu của công ty đó giảm, bạn sẽ mất tiền từ việc bán cổ phiếu đó nhưng cũng sẽ kiếm được lợi nhuận từ việc mua cổ phiếu của công ty khác. Tổng quát, mô hình vai đầu vai ngược giúp bạn hạn chế rủi ro khi đầu tư trong tài sản.
